Toen Spanjaarden en Portugezen contact maakte met de inwoners van Afrika werd aan hen de term 'negro' toegekend, wat in hun talen eenvoudigweg een zwartheid of donkerheid aanduidt. In het Nederlands werd deze term ter aanduiding van etnisch Afrikanen overgenomen waarna deze verbasterde tot 'neger'.1, 2 In het Engels bleef het woord 'negro' gehandhaafd,3 hoewel ook de term 'neger' werd gebruikt met een pejoratieve lading4 en het is niet ondenkbaar dat ditzelfde gebeurde in de Nederlandse taal, met het verschil dat daar het gebruik van het neutralere 'negro' verdween. De etymologische wortel van 'negro' wordt uiteindelijk gevonden in het Latijnse woord 'niger' dat net als voorgenoemde ook een zwartheid of donkerheid in kleur aanduidt.5 Later is ook het Nederlandse woord 'nikker' in gebruik geraakt, zoals in het Engels het woord 'nigger'. Beide woorden hebben een sterk pejoratieve lading.6, 7
Ter aanduiding van etnisch Europeanen werd in het Nederlands het woord 'blanke' gebruikt,8 dat verwant is met het woord 'blank' dat een kleurloosheid aanduidt,9 en 'blanco' dat een oningevuldheid aanduidt.10 Deze woorden vinden hun wortel in het proto-Germaanse 'blanka', dat refereert aan een lichtgekleurdheid, een witheid of een blinken.11, 12 Vanuit dezelfde etymologische bron worden in het Spaans 'blanco' en in het Portugees 'branco' gebruikt ter aanduiding van etnisch Europeanen.13 In het Engels is het woord 'blank' in gebruik ter aanduiding van witheid of een leegheid (zoals bij een leeg vel papier),14 maar ter aanduiding van etnisch Europeanen wordt daar het woord 'white' gebruikt.15 Dit woord 'white' wordt ook gebruikt ter aanduiding van de kleur wit,16 en deelt met het Nederlandse woord 'wit' zijn etymologische wortels in het proto-Germaanse 'hwita',17 ofschoon een diepere Indo-Europese wortel waarschijnlijk is gezien de verwantschap met het Sanskriet woord 'sveta', dat ook naar de kleur wit verwijst.18
Na de koloniale periode en het toekennen van gelijke rechten aan ingezetenen van alle etniciteiten in de Westerse landen werden de woorden 'nikker' en later 'neger' (in het Engels 'nigger' en later 'negro') in officieel taalgebruik bewust in onbruik gebracht omdat ze vanwege het slavernijverleden beladen zouden zijn. Buiten het officiële taalgebruik zijn de woorden nog wel in gebruik gebleven. In de Engelse taal werden 'nigger' en 'negro' vervangen door het woord 'black', en in de Nederlandse taal werden 'nikker' en 'neger' vervangen door het woord 'zwart'. Zo kwamen Engelstaligen te spreken over 'blacks' en 'whites' en Nederlandstaligen over 'zwarten' en 'blanken'.
In recente jaren hebben Afro-emancipatoren in het Nederlands taalgebied echter gestreden om het woord 'blank' ter aanduiding van etnisch Europeanen te vervangen door het woord 'wit'. Het woord 'blank' zou ook beladen zijn omdat het een reinheid en een onbezoedeldheid zou aanduiden waardoor etnisch Europeanen beschouwd zouden worden als rein, tegen de achtergrond waarvan etnisch Afrikanen dan als onrein beschouwd zouden worden. Onlangs hebben de media deze wijziging doorgevoerd en worden etnisch Afrikanen aangeduid met 'zwart' en etnisch Europeanen met 'wit'.
Boven genoemde preciesheid met betrekking tot het gebruik van bepaalde woorden komt voort uit de gedachte dat bewustzijn mede gevormd wordt door taalgebruik. Woorden kunnen in verschillende contexten verschillende expliciete betekenissen hebben maar dragen niettemin impliciet het geheel van hun betekenissen met zich mee. Dit is een gedachte die overeenstemt met de contemplatieve etymologie ofwel de etymosofie.19 Het woord 'blank' wordt volgens Afro-emancipatoren weliswaar gebruikt om een Europese etniciteit aan te duiden maar draagt tegelijkertijd de connotatie van reinheid en onbezoedeldheid in zich, daarmee etnisch Europeanen impliciet benoemend als zodanig.
Bovengenoemde argumentatie kan als geldend worden beschouwd, totdat het woord 'blank' wordt vervangen door het woord 'wit'. Immers 'wit' draagt veel meer dan 'blank' positieve connotaties met betrekking tot karaktereigenschappen. Bijvoorbeeld bij het noemen van 'een blanke magiër' denken we waarschijnlijk aan een etnisch Europese magiër terwijl we bij het noemen van 'een witte magiër' waarschijnlijk denken aan een zuivere magiër. Het door de Afro-emancipatoren gekozen vervangwoord 'wit' mag dan ook als opmerkelijk worden beschouwd.
Nu is het zo dat de Nederlandse Afro-emancipatiebeweging sterk wordt beïnvloed door die uit de Verenigde Staten, bijvoorbeeld middels in Nederland populaire Amerikaanse rapmuziek waarin een maatschappelijke onderdrukking van 'blacks' door 'whites' wordt bezongen. Vanuit die beïnvloeding vindt er onder Afro-Nederlanders een identificatie plaats met Afro-Amerikanen, en de verhoudingen tussen etnisch Afrikanen en etnisch Europeanen in de Verenigde Staten wordt geprojecteerd op de verhoudingen zoals die in Nederland liggen. Het is daarom ook dat de gefilmde dood van een Afro-Amerikaanse burger door toedoen van een Euro-Amerikaanse politieagent tot zoveel ophef heeft geleid bij de Nederlandse Afro-emancipatiebeweging. Het is daarom ook dat Afro-Nederlanders zoveel Engels in hun Nederlandse taalgebruik mengen. En het is dan ook heel waarschijnlijk dat de in de Verenigde Staten gebezigde Engelstalige etnische onderscheiding van 'blacks' en 'whites' door de Nederlandse Afro-emancipatiebeweging geprojecteerd wordt in de Nederlandse taal als 'zwarten' en 'witten'. Immers 'zwart-wit' is een letterlijkere vertaling van 'black-white' dan dat 'zwart-blank' dat is.
De zwart-wit-verhouding nu betreft een radicale tegenstelling. Dit is zo wanneer zwart en wit letterlijk worden opgevat als tegengestelde kleuren, maar ook wanneer ze figuurlijk worden beschouwd. Het zwart-wit-denken is een denken dat geen nuance toelaat maar denkt in radicale tegenstellingen.20 De toepassing van termen als 'zwart' en 'wit' om te verwijzen naar etniciteiten kan dan 'radicaal raciaal' worden genoemd. Dit zien we in de Verenigde Staten en ook in Nederland gebeuren. 'Wit' verwijst naar etnisch Europeanen en een ieder die niet tot die etniciteit behoort wordt onder 'zwart' geschaard. Dit terwijl mensen bijna nooit een radicaal zwarte of witte kleur hebben. Beschouwd vanuit de theorie dat bewustzijn beïnvloed wordt door taalgebruik zal het ook duidelijk zijn dat het gebruik van 'zwart' en 'wit' ter verwijzing naar etniciteit zal bijdragen aan een radicaal raciaal denken. Het gebruik van het paar van tegenpolen 'zwart-wit' zal bijdragen aan polarisering van etnisch Europeanen en etnisch Afrikanen (dan wel etnisch niet-Europeanen), en het gebruik van dit oppositionele paar zal bijdragen aan oppositionele verhoudingen tussen voorgenoemde etniciteiten.
Omdat het gebruik van 'zwart' en 'wit' ter verwijzing naar etniciteiten zoals boven genoemd leidt tot polarisering is het beter om deze woorden niet meer in deze functie toe te passen. Etnisch zwart-wit-denken leidt tot polarisatie en polarisatie leidt tot strijd. Het opheffen van de polariteit van zwarte en witte mensen kan daarentegen leiden tot saamhorigheid en unificatie. Het benoemen van etniciteit is ook niet altijd nodig. Soms kan het een functie en een belang hebben, maar in dergelijke gevallen is het beter om minder radicale termen te gebruiken. Alternatieven zijn er genoeg. Er kan bijvoorbeeld gesproken worden van 'etnisch Afrikanen', 'etnisch Europeanen', 'Afro-Nederlanders', 'Euro-Nederlanders', 'Marok-Nederlanders', 'Marokkaanse Nederlanders', etcetera. Ingezetenen onderverdelen in de twee polen van zwart en wit doet geen recht aan de enorme diversiteit aan huidskleuren en etniciteiten en leidt alleen maar tot polarisatie en segregatie. Voor unificatie en integratie van samenlevingen is het wijs om andere, niet-polaire, terminologieën te bezigen.