Arvindus

Contemplaties

Jatamansi in Agni Yoga

§

In de Agni Yoga-publicaties van Helena Ivanovna Roerich (1879-1955) wordt het gebruik van valeriaan vaak gepromoot. We zullen hier contempleren naar de plausibiliteit dat 'valeriaan' refereert aan de plant jatamansi (Nardostachys jatamansi) in plaats van valeriaan (Valeriana officinalis).

Voordat we koers zetten naar 'valeriaan' als verwijzend naar jatamansi in Agni Yoga moet het argument vermeld worden waarom 'valeriaan' daar eenvoudigweg wel refereert aan valeriaan en niet aan een andere plant. Dit argument stelt dat de gebruikte naam eenvoudigweg 'valeriaan' is en niet 'jatamansi'. Helena Roerich's werken werden oorspronkelijk geschreven in het Russisch en van daaruit vertaald in het Engels. Zoals nu in de Engelse taal een onderscheid wordt gemaakt tussen valeriaan en jatamansi met de woorden 'valerian' en 'spikenard' [alsook in het Nederlands met de woorden 'valeriaan' en 'narduskruid'] zo kent de Russische taal een dergelijk onderscheid ook. In het Russisch worden de woorden 'valeriana' ('валерiана'), 'būlderyаn' ('бyлдырьянъ') en 'maun' ('mаyнъ') gebruikt om te referen aan valeriaan1 en 'laynda' ('лaъендa'), 'ipdyskiy' ('ипдѣйckiй') en 'nard' ('нардъ') om te refereren aan narduskruid2. En in de Russische publicaties van Agni Yoga wordt alleen het woord 'valerian(a)' gebruikt. Het kan dus redelijkerwijs beargumenteerd worden dat als Roerich had gewenst om aan narduskruid te refereren ze haar refererend woord anders gekozen zou hebben.

Het moet echter worden opgemerkt dat er buiten de Himalaya, waar jatamansi zijn habitat heeft,3 zelfs tot op de dag van vandaag veel verwarring is met betrekking tot jatamansi.4 Jatamansi wordt vaak verward met tagara of de Indiase valeriaan (Valeriana wallichii) die jatamansi's Himalay-habitat deelt.5 En in het verleden werd jatamansi geclassificeerd onder het geslacht van Valeriana als 'Valeriana jatamansi'. Het is deze verwarring van jatamansi met Indiase valeriaan die hem de naam 'valse valeriaan' heeft gegeven.

Men kan tegenwerpen dat de valeriaan waaraan gerefereerd wordt in Agni Yoga de Europese of echte valeriaan (Valeriana officinalis) moet zijn omdat jatamansi en tagara niet inheems in Rusland zijn. Echter Helena Roerich en haar echtgenoot Nicolas (1874-1947) reisden veel in de Himalaya's, welke ook de plek was waar hun Urusvati Himalayan Research Institute werd gevestigd.6 Er wordt veel gerefereerd aan de Himalaya's in de Agni Yoga-leringen. Niet in de laatste plaats omdat de Himalaya's door Helena Roerich beschouwd worden als de plaats van verblijf van de Himalaya-meesters (of heiligen)7 van wie ze haar leringen telepathisch ontving8. Twee belangrijke punten moeten hier aangetekend worden. Het eerste is dat Roerich de Agni Yoga-leringen telepathisch ontving en dat het Russisch waarin ze deze leringen schreef niet noodzakelijk de meest primaire taal van de leringen is, en het tweede is dat de Agni Yoga-leringen ontspringen aan de Himalaya's. Het Russische 'valeriana' kan dan zeer zeker een handige (of verwarrende, gezien bovenstaande informatie) Russische vertaling zijn voor de plant die wordt aanbevolen in Agni Yoga. En deze plant kan ook zeer zeker groeien in de Himalaya-bergen waaraan de leringen ontspringen.

Dat de Agni Yoga-leringen in de Himalaya's een meer primaire oorsprong vinden dan in Rusland is niet de enige aanwijzing dat 'valeriaan' niet refereert aan Europese valeriaan. Een andere aanwijzing wordt gevonden in de context waarin 'valeriaan' wordt gebruikt. 'Valeriaan' wordt vaak samen geadviseerd met musk (van het muskushert) en cederteer.9 De combinatie nu van musk (van het muskushert) en cederteer is primair te verkrijgen in de Himalaya-regionen aangezien het muskushert (Moschus moschiferus) zijn habitat daar heeft samen met een soort cederboom (Cedrus deodara).10, 11 Het ligt dan in de lijn der verwachting dat de 'valeriaan' genoemd in één adem met de andere twee ook gevonden wordt in diezelfde Himalaya-regionen. Deze mogelijkheid wordt vergroot tot een waarschijnlijkheid wanneer we de stelling beschouwen dat 'valeriaan' gebruikt wordt in ayurvedische geneeskunde.12 Want Europese valeriaan (Valeriana officinalis) wordt niet gebruikt in deze India-gebaseerde geneeskunde.

Wanneer na bovenstaande beschouwend de waarschijnlijkheid wordt geaccepteerd van 'valeriaan' als niet verwijzende naar Europese valeriaan dan liggen nog steeds de twee mogelijkheden open voor verwijzingen naar Indiase valeriaan en naar jatamansi. Want beide planten worden gebruikt in ayurveda.13 Om tot een oordeel te komen over aan welk van deze twee planten wordt gerefereerd kunnen we de kwaliteiten van 'valeriaan zoals beschreven in Agni Yoga vergelijken met die zoals beschreven in ayurveda. In Agni Yoga wordt 'valeriaan' geacht de ademhaling zuiver te houden,14 energie te herstellen,15, 16 opgewondenheid te kalmeren en sereniteit te bevorderen,17, 18 de zenuwcentra te vernieuwen,19 de vuren aan te wakkeren en te onderhouden,20, 21 te beschermen tegen 'de vurige ziekte', kanker en andere vurige aandoeningen,22, 23 en tenslotte wordt het beschouwd een tonicum te zijn en gever van leven welk gebruikt kan worden voor preventie van vele ziektes.24, 25, 26 In corresponderende kwaliteiten in ayurveda kunnen zowel jatamansi als Indiase valeriaan tot op zekere hoogte voldoen. Beide werken op de ademhaling, zijn kalmerend, herstellen zenuwen, en wakkeren ook vuur aan (zij het volgens ayurveda primair het vuur van de spijsvertering).27 Het belangrijkste verschil tussen jatamansi en Indiase valeriaan echter is dat jatamansi beschouwd wordt sattvik te zijn en Indiase valeriaan tamasik. Sattva heeft de natuur van lichtheid en ritme en tamas van duisternis en inertie,28, 29 en aldus is jatamansi conductief voor meditatie en spirituele aspiratie en valeriaan obstructief hiervoor.30 Dit plaatst jatamansi dan in de positie van de beste kandidaat om de plant van referentie te zijn in gebruik van de naam 'valeriaan' in Agni Yoga. Want de leringen van Agni Yoga zijn bedoeld voor de spirituele verheffing van de mensheid31 en de tamasik kwaliteit zoals gevonden in Indiase valeriaan wordt verworpen.32 De genoemde toename van gewaarzijn die jatamansi teweegbrengt kan dan geïnterpreteerd worden als de toename van psychische energie in Agni Yoga.33 En evenzo is jatamansi de enige van de twee ayurvedische planten die genoemd wordt een tonicum te zijn, zoals dat ook het geval is in Agni Yoga.

Ook twee taalgerelateerde hinten naar 'valeriaan' als refererend in Agni Yoga aan jatamansi kunnen hier genoemd worden. De eerste hint kan gevonden worden in de naam 'muskroot' ['muskwortel'] zoals jatamansi in het Engels (onder andere namen) wordt genoemd.34 Jatamansi heeft een muskachtige geur, zeer waarschijnlijk corresponderend met muskachtige eigenschappen. En musk is een ander panacee dat geprezen wordt in Agni Yoga.35 De tweede hint kan gevonden worden in de etymologie van 'jatamansi'. In een eerdere contemplatie met jatamansi als onderwerp werd ontdekt dat de plant etymologisch sterk gerelateerd is aan de yogi's en asceten (met gematteerd haar) van de Himalaya.36 En dit wordt gemakkelijk verbonden met het idee van meesters van de Himalaya die spirituele aspiranten adviseren deze plant te gebruiken.

Al bovenstaande in beschouwing nemend kan geconcludeerd worden dat het zeer plausibel is dat 'valeriaan' in Agni Yoga niet refereert aan Europese valeriaan (Valeriana officinalis), ook niet aan Indiase valeriaan (Valeriana wallichii), maar aan jatamansi (Nardostachys jatamansi). Moge een toegenomen gewaarzijn en psychische energie ons helpen naar het juiste inzicht in de werkelijke referentie van 'valeriana' in Agni Yoga.

Noten
  1. A. Alexandrow, A New and Complete English-Russian Dictionary, David Nutt, London, 1884, p. 658.
  2. Ibidem, p. 486.
  3. Swami Sadashiva Tirtha, The Āyurveda Encyclopedia, Natural Secrets to Healing, Prevention and Longevity, Ayurveda Holistic Center Press, Bayville, 2005, p. 89.
  4. 'Contemplations, An Etymology of 'Nardostachys jatamansi'', Index: 201402112.
  5. The Āyurveda Encyclopedia, p. 104.
  6.  A Treasury of Terms and Thoughts, From the Agni Yoga Teachings, Agni Yoga Society, New York, 2002, p. 212, 213.
  7. Helena Roerich, Letters of Helena Roerich, Volume II, Agni Yoga Society, New York, 1981, letter d.d. 30 August 1935. "However, I must oppose your remark, and must state that there is only one Hierarchy of Light, which is of course, the Trans-Himalayan Hierarchy. […]. Not one teacher, living on Earth in ordinary earthly conditions, can be compared with the great Himalayan Masters."
  8. Benjamin Creme, Maitreya's Mission, Volume I, Share International Foundation, London, 2010, p. 46, 300, 301.
  9. Helena Roerich, Agni Yoga, Agni Yoga Society, New York, 1997, Sl. 38. "Thus, say to the physician, "You can show resourcefulness in applying musk, valerian, and cedar tar.""
  10. Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite, (CD-ROM), Encyclopædia Britannica, Chicago, 2010, 'musk deer'.
  11. The Āyurveda Encyclopedia, p. 83.
  12. Letters of Helena Roerich, Volume II, letter d.d. 7 January 1937. "As regards the accusation pertaining to valerian and musk- these remedies are used in Ayur-vedic medicine."
  13. Noten 3, 5.
  14. Agni Yoga, Sl. 172. "The yogi must keep his organs of respiration pure. For this, hot milk, valerian, and mint are prescribed."
  15. Ibidem, Sl. 241. "Can a yogi feel fatigue? Of course he can; he can even become ill. But he will know that a new store of energy must then be gathered. He will know where energy was overspent and will, without losing equanimity, make use of valerian and musk."
  16. Helena Roerich, Fiery World, Book Two, Agni Yoga Society, New York, 1978, Sl. 180. "Do not confuse fatigue with intensity. These two states, notwithstanding their complete difference, can produce similar symptoms. But fatigue must be overcome by a change of work, whereas tension must be actually increased. It would be a mistake to allow oneself to dissipate tension. One must nourish this manifest fiery power as a precious gift. Each tension is a sharpening of consciousness. Each weariness is a dulling, but in either case let us not forget to take musk. Ur. has wisely established the combination of musk with soda and valerian. Certainly the very speedy accumulation of musk by means of soda is useful, as it is also the continuation of the reaction to valerian. All three ingredients are of a fiery nature. Not without reason was soda called, in antiquity, ashes of divine Fire, and fields of soda deposits were called sites of Devas' encampments. Likewise valerian is especially effective in combination with musk. While musk kindles Fire, valerian sustains it as a static condition. In fatigue this fiery remedy is absorbed in order to renew the nerve centers; but in the striving of intensity there is need of prolonged combustion, in order to avoid explosions and shocks."
  17. Helena Roerich, Heart, Agni Yoga Society, New York, 1982, Sl. 548. "When agitated it is best to eat little. Valerian and milk with soda are also good. The heart should be eased."
  18. Helena Roerich, Letters of Helena Roerich, Volume I, Agni Yoga Society, New York, 1979, letter d.d. 5 March 1935, "Try to preserve serenity, and particularly avoid any kind of irritability. Valerian is excellent, and in some cases one should take it twice or thrice daily, but of course not so strong."
  19. Noot 16.
  20. Helena Roerich, Fiery World, Book One, Agni Yoga Society, New York, p. 69, Sl. 381, 1969, "Valerian, on the other hand, kindles the fires."
  21. Noot 16.
  22. Agni Yoga, Sl. 323. "Also, do not hesitate to stress that valerian can be a powerful protector when one is suffering from the fiery sickness."
  23. Fiery World, Book One, Sl. 386. "Among the prophylactics against cancer and other fiery ailments one may advise valerian. If often speak of this tonic and preventive remedy, […]."
  24. Ibidem.
  25. Letters of Helena Roerich, Volume I, letter d.d. 28 August 1931. "Valerian remains in the category of "life-givers" and its significance is equivalent to the significance of the blood in the body."
  26. Letters of Helena Roerich, Volume II, letter d.d. 8 June 1938. "In general, soda is useful in almost all diseases and is a preventative of many illnesses, therefore, do not be afraid of taking it, as well as valerian."
  27. Noten 3, 5.
  28. Srimad Bhagavad Gita, Swami Swarupananda (translator), Advaita Ashrama, Kolkata, 2007, Ch. XIV, Sl. 6, 8. "6. Of these Sattva, because of its stainlessness, luminous and free from evil, binds, O sinless one, by attachment to happiness, and by attachment to knowledge. […]. 8. And know Tamas to be born of ignorance, stupefying all embodied beings; it binds fast, O descendant of Bharata, by miscomprehension, indolence, and sleep."
  29. Alice A. Bailey, The Externalisation of the Hierarchy, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001, p. 60. "1. The effort to understand the nature of prana or of vital etheric energy, and the three qualities which distinguish it; these are (as you well know) inertia, activity and rhythm or—giving them their Hindu names—tamas, rajas and sattva."
  30. Noten 3, 5.
  31. Helena Roerich, Leaves of Morya's Garden, Book One, The Call, Agni Yoga Society, New York, 1998, Sl. 38. "By Us and by you, together, is the spiritual culture built.
    The Truth of the world will stand firm,
    And the Light will penetrate the darkness—I attest.
    The Gates of the Spiritual World are thrown open."
  32. Heart, Sl. 548. "It is intolerable that a man should bow like a blade of grass under the turbid waves of Tamas."
  33. Helena Roerich, Brotherhood, Agni Yoga Society, New York, 1982, Sl. 472. "An outflow of psychic energy is not at all susceptible to treatment by blood transfusion, but by valerian, musk, and milk with bicarbonate of soda. These basic remedies are supplemented by the psychic energy of the physician-the latter is quite essential."
  34. Noot 3.
  35. Agni Yoga, Sl. 172. "The yogi must keep pure the all-pervading soma, for which he must make use of musk."
  36. Noot 4.
Bibliografie
  • 'Contemplations, An Etymology of 'Nardostachys jatamansi'', Index: 201402112.
  • A. Alexandrow, A New and Complete English-Russian Dictionary, David Nutt, London, 1884.
  • Alice A. Bailey, The Externalisation of the Hierarchy, in: Twenty-Four Books of Esoteric Philosophy, (CD-ROM, Release 3), Lucis Trust, London / New York, 2001.
  • Benjamin Creme, Maitreya's Mission, Volume I, Share International Foundation, London, 2010.
  • Helena Roerich, Agni Yoga, Agni Yoga Society, New York, 1997.
  • Helena Roerich, Brotherhood, Agni Yoga Society, New York, 1982.
  • Helena Roerich, Fiery World, Book One, Agni Yoga Society, New York, 1969.
  • Helena Roerich, Fiery World, Book Two, Agni Yoga Society, New York, 1978.
  • Helena Roerich, Fiery World, Book Three, Agni Yoga Society, New York, 1980.
  • Helena Roerich, Heart, Agni Yoga Society, New York, 1982.
  • Helena Roerich, Leaves of Morya's Garden, Book One, The Call, Agni Yoga Society, New York, 1998.
  • Helena Roerich, Letters of Helena Roerich, Volume I, Agni Yoga Society, New York, 1979.
  • Helena Roerich, Letters of Helena Roerich, Volume II, Agni Yoga Society, New York, 1981.
  • Swami Sadashiva Tirtha, The Āyurveda Encyclopedia, Natural Secrets to Healing, Prevention and Longevity, Ayurveda Holistic Center Press, Bayville, 2005.
  • A Treasury of Terms and Thoughts, From the Agni Yoga Teachings, Agni Yoga Society, New York, 2002.
  • Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite, (CD-ROM), Encyclopædia Britannica, Chicago, 2010.
  • Srimad Bhagavad Gita, Swami Swarupananda (translator), Advaita Ashrama, Kolkata, 2007.